Verdediging

Bron: http://www.andromeda-uitgeverij.nl/enneagram

Oefening om achter je diepere lagen van je gedrag te kijken. Doe deze oefening rustig door naar jezelf en vooral je gedrag te kijken en te ontdekken welk mechanisme jij het meest gebruikt. Wees je ervan bewust dat je meerdere van deze mechanismen zult gebruiken. Het gaat om de meest dominante.

Stel dat iemand, die jou dierbaar is, iets tegen je zegt dat je erg raakt. Het doet pijn. Je weet wel dat dit niet direct de opzet van die persoon is om je te raken, maar het gebeurt wel. Wat is je reactie:
  1. Je zegt het tegenovergestelde van wat je eigenlijk zou willen zeggen. Je lacht er een beetje om of je zegt iets als ‘zou je wel willen hé’. Maar je laat niet zien dat je eigenlijk boos bent. Je voelt je geraakt en vooral omdat het je minderwaardigheid benadrukt. En dat wil je niet voelen.
  2. Je verdringt wat je eigenlijk voelt. Wat je voelt is dat jij niet goed genoeg bent. In plaats van na te gaan waarom het pijn doet ga je je op de ander richten. Je kan kwaad worden op de ander, het kan ook zijn dat je de ander gaat helpen omdat je het als een tekortkoming van die ander ziet. Maar je verdringt de pijn die het jou doet.
  3. We gaan de pijn uit de weg door je te identificeren met je succes. Je voelt je namelijk door die opmerking een looser, maar dat wil je niet voelen. Dus zorg je dat je kleren goed zitten, dat je een zelfverzekerde indruk maakt en smalend lach je de opmerking van de ander weg waardoor het een futiliteit lijkt.
  4. Je voelt je direct down. Je voelt de emotionele lading en laat je ermee naar beneden trekken. Je hele goede gevoel is weg. In plaats van te kijken waarom het pijn doet voel je de pijn, verdriet, eenzaamheid of wat dan ook van de ander. Maar je voelt niet waar het feitelijk om gaat.
  5. Je trekt je direct terug in je hoofd en maakt een analyse. Je ziet het belachelijke van de opmerking van de ander en wijst die ander daar ook op. Het is ene ongefundeerde losse opmerking waarmee anderen geraakt kunnen worden, en dat ruim je even fijntjes op. En gaat daardoor dus niet naar de oorzaak van waarom het jou pijn doet.
  6. Je stelt direct een vraag: ‘wat bedoel je daar precies mee?’ Je wilt weten waar het om gaat. Is het een aanval op jou? Waarom zegt die ander dat? Je gaat het terug kaatsen naar de ander, net alsof je de ander de schuld geeft van jouw pijn. Daardoor voel je het zelf niet.
  7. Je hebt direct je antwoord klaar en je hebt een hele plausibele verklaring paraat. Je brengt iedereen aan het lachen en niemand, jijzelf ook niet meer, weet dat het wel pijn doet.
  8. Je vraagt direct of die ander wel goed bij z’n hoofd is om dat tegen jou te zeggen. Je ontkent dat het pijn doet en gaat in de aanval zodat de ander direct excuus aanbied. Probleem opgelost.
  9. Je trekt je terug in je schulp want je wilt de confrontatie niet aangaan. Je gaat door lief en aardig te zijn voor de ander de pijn uit de weg. Natuurlijk heb je begrip voor de opmerking en je neemt niemand iets kwalijk hoor. Zo voel je niet dat het weldegelijk pijn doet.
Dit zijn negen reacties.
Welke reactie zou jij kunnen geven?
Welke reactie gebruik je het meeste?
Als je dat weet heb je grote kans dat jij behoort tot het Enneatype dat bij dat nummer hoort.
  1. Perfectionist, Verdediging is reactieformatie, het tegenovergestelde zeggen van wat je feitelijk bedoeld.
  2. Helper. Verdediging is het verdringen van waar jij behoefte aan hebt door je te richten op dat waar de ander behoefte aan heeft.
  3. Winnaar. Verdediging is identificatie. Je identificeert je met je succes, of met je populariteit waardoor je pijn niet voelt.
  4. Romanticus. Verdediging is Introjectie. Je wordt vaak emotioneel, alhoewel je dat erg naar binnen kan houden. Maar in wezen trek je alle emoties om je heen naar binnen om je werkelijke pijn en leegte niet te voelen.
  5. Waarnemer. Verdediging is Isolatie. Je trekt je terug in je denkwereld waardoor alles verklaarbaar wordt en je emoties direct elimineert.
  6. Loyalist, Verdediging is Projectie. Je legt het gewoon bij de ander terug. Het is zijn/haar schuld. Door vragen te stellen geef je de ander een schuldgevoel en krijg je wel excuus aangeboden.
  7. Avonturier. Verdediging is rationalisatie. Je hebt overal een verklaring voor, denkt en praat snel en zit vol met leuke grappen waardoor je nooit pijn voelt en iedereen snel in de lach schiet.
  8. Baas. Verdediging is Ontkennen. Je ontkent je eigen zwakte door direct in de aanval te gaan. Je maakt jezelf groot en sterk dus voel je geen pijn want pijn voelen is voor zwakkeren en dat ben jij zeker niet.
  9. Bemiddelaar. Verdediging is Zelfverdoving. Je legt gewoon een warme deken over je heen. Je voelt de woorden van de ander niet als aanval maar als zijn/haar zwakte en gaat de ander te hulp schieten.
Schrijf op wat jij herkent als je sterkste mechanisme.
Het is ook goed om een week lang iedere dag te kijken wat jij als jouw verdediging gebruikt. Herken het patroon je herkent jezelf direct in het Enneagram.