Subtypen
Zoveel mensen, zoveel soorten, zoveel gedragingen. Het zou vreemd zijn om te stellen dat een bepaald type altijd op dezelfde manier reageert. Om tot een verfijning in de verschillende types te komen heeft met besloten dat er drie soorten subtypen zijn. De subtypen vertegenwoordigen een verborgen gerichtheid van de aandacht van het type op drie primaire levensgebieden, te weten: zelfbehoud, sociale situaties en intieme situaties.
Net zoals eigenlijk alle negen enneagramtypen en alledrie de ontwikkelingsniveaus (zie buik, hart, hoofdtypen) in ieder mens (latent) werkzaam zijn, zo geldt dat alledrie de subtypen dat ook zijn. Hierbij geldt echter dat één van deze subtypen veelal zal overheersen. De kennis van de subtypen is interessant voor diegenen die het enneagram nog dieper willen doorgronden.
Het intieme (affectieve)
subtype komt voor uit ons instinct voor overleving van de soort.
Het sociale subtype komt voort uit ons instinct om in de groep te overleven.
Het zelfbehoudende subtype komt voort uit ons instinct om fysiek te overleven.
Het intieme subtype, ook
genoemd 1-op-1 subtype
Intieme subtypen zijn
onafgebroken op zoek naar intensiteit. Dat geldt voor intensiteit in mensen,
maar ook in activiteiten. Intensiteit geeft hen energie en maakt hen
enthousiast. Ze zijn gericht op intimiteit in 1-op-1 situaties en dromen
over mensen die hen zouden kunnen complementeren.
Hun aandacht en energie gaat uit naar kwesties die te maken hebben met intieme relaties, zoals het zich verbinden met anderen die speciaal voor hen zijn, seksuele intimiteit, aantrekkelijkheid, nabijheid, eenheid en verenigen.
Het sociale subtype
Sociale subtypen zijn
gefocust op het handhaven van het gevoel van eigenwaarde dat ze ontlenen aan hun
deelname in activiteiten met anderen. Ze willen het gevoel hebben ergens bij te
horen en eraan mee te doen en houden van het gevoel om nodig te zijn in hun
omgeving. Ze verkeren over het algemeen graag in het gezelschap van andere
mensen en hebben veel sociale contacten.
Hun aandacht en energie gaat uit naar kwesties die te maken hebben met hun gemeenschap en groepslidmaatschap, zoals rol, status, maatschappelijke acceptatie, thuishoren, participatie en broederschap.
Het zelfbehoudende subtype
Zelfbehoudende
subtypen zijn relatief eenvoudig te herkennen: ze zijn erg bezig met het
verwerven en bewaren van lichamelijke veiligheid en comfort. Dit vertaalt zich
veelal in een overheersende oriëntatie op voedsel, kleding, geld, de eigen
woning en lichamelijke gezondheid. Ze zijn aards en praktisch.
Hun aandacht en energie gaan uit naar kwesties die te maken hebben met persoonlijke overleving, zoals veiligheid, geborgenheid, comfort, bescherming en toereikende bestaansmiddelen.
Het moge duidelijk zijn dat de subtypen die horen bij de verschillende enneagramtypen verschillend zijn.
Affectief 1
“Gekwelde”;
|
Sociaal 1
“intellectuele
aristocraat”;
bij
frustratie op maatschappelijk vlak; |
Zelfbehoud 1
“eigenzinnige”; meest koele; streven: lang gezond is leven |
Affectief 2
“verstikkende
geliefde”; onderdrukking eigen behoefte en nood (is grootst bij dit subtype);
verstikkend
naar belangrijke ander
minst
rationeel, hebben het gevoel dat ze dom zijn;
|
Sociaal 2
“barones”,
“voorzitter”;
vlotte
prater; carrière is terrein in belangrijk zijn;
intellectueel
beter; |
Zelfbehoud 2
“de
generaal”; |
Affectief 3
“de
beste relaties”;
minste
zelfvertrouwende 3;
|
Sociaal 3
“de
beste service”, de netwerker;
inspelen
op imago van de groep; meer doelgericht maar flexibeler dan 1 |
Zelfbehoud 3
“de
beste”;
prototype
3; |
Affectief 4
“schaamte”; meest introverte schaamte “het ergste is dat ik besta”;
komen
slecht aan zichzelf toe; honger naar liefde, maar deze wordt niet ontvangen (niet geloofd); meest melancholische; niet erg zichtbaar afwijzen;
wat
mis gaat in relatie geven ze zichzelf de schuld;
|
Sociaal 4
“vasthouden
aan individualiteit”;
meer
rationeel;
intense
praters, vasthoudend aan eigen individuele visie;
overtuigd
van basale goedheid van de wereld; |
Zelfbehoud 4
“onverschrokken
4”; meest zelfdestructief. Extreem: suïcidaal; lijken schaamteloos maar roepen schaamte en afwijzing over zich af; samen met 8 meest (zichzelf) provocerend, bijvoorbeeld punk of zichzelf toetakelen (i.t.t. 9 die provoceert om een ander te kwetsen: Jacques Brel of Jimmy Hendrix) |
Affectief 5
“onvoorwaardelijke
toewijding”;
grote
hekel aan: bemoeizucht, ongevraagd indringen;
bezitsdrang
(partner);
|
Sociaal 5
“totem”
(devoot);
“belief/systeem”;
meer
dogmatisch dan type 1; |
Zelfbehoud 5
“vrek”;
meest
gesloten; |
Affectief 6
“prinses”,
sneeuwwitje;
|
Sociaal 6
“plichtsbewust”; regelneef;
meeste
commitment, gaat soms gevaarlijk ver;
meest
onrustig en gejaagd; |
Zelfbehoud 6
“contrafobische
6”;
Onderkent
eigen angst niet;
|
Affectief 7
“charmed
charmer”;
|
Sociaal 7“Nieuwe visie verkondigers”;
meest
rationeel; dweper met eigen nieuwe ideeën (soms naïef=in neurose);
verliest
zich in enthousiasme voor het “ideaal”;
verwarring
met type 3 i.v.m. snelle info verwerking;
|
Zelfbehoud 7
“Gladde
aal” of “smart ass”;
materiele
wondermiddelen, soms health food, alles uitproberen;
emotionele
afstandelijkheid het grootst; Slimme geweldloze oplichters |
Affectief 8
“bezitterig”;
bescherming
van de partner/gezin door dik en dun (wie hen raakt, raakt mij maar ik mag
hen wel raken);
psychisch
dreigend;
|
Sociaal 8
“don”
maffiabaas;
op
mijn manier;
crisismanager.
Extreem: crisis creëren. ;
Uitdagend
provocerend zonder ruzie te maken;
|
Zelfbehoud 8
“rots”;
“tank”; |
Affectief 9
“fusie
9”, prototype 9;
|
Sociaal 9
“diplomaat”;
kan
door het werk geleefd worden;
deel
uitmaken van groep is belangrijk, liefst in gemoedelijke omgeving;
|
Zelfbehoud 9
“smulpaap”; verregaand naïef (sergeant Garcia van Zorro)
|